De periode 1477-1515 is in de geschiedenis van België van een bijzonder groot belang geweest. Met deze vaststelling beogen we meer dan een gemeenplaats die op elke periode uit de Belgische geschiedenis toepasselijk is. Het tijdperk dat de dood van Karel de Stoute scheidt van de persoonlijke regering van aartshertog Karel, de latere Karel V, is wel degelijk in menig opzicht van uitzonderlijke betekenis geweest.

Het overlijden van Karel de Stoute, zijn opvolging door een twintigjarige dochter, de militaire en financiële ontreddering die haar erfdeel waren, dompelden de Bourgondische staat in een zeer zware crisissituatie. Die Bourgondische staat of statencomplex was een artificiële constructie, opgetrokken met het cement van huwelijkspolitiek, erfenissen, koop en geweldpleging. Welnu, het grotendeels door toedoen van hertog Filips de Goede (1419-1467) opgetrokken gebouw heeft de storm van 1477 doorstaan en overleefd.

Indien er kamers zijn verloren gegaan, is dit het gevolg geweest van de Franse aanval.

En dat brengt ons tot een tweede kenmerk. Met tussenruimten van wapenstilstand, vrede en zelfs alliantie staat de periode 1477-1515 alvast in het teken van de pogingen van Frankrijk om zich ten minste Vlaanderen en Artesië, mogelijk de hele Bourgondische erfenis toe te eigenen. Het hertogdom Bourgondië, bakermat van het huis dat in de geschiedenis van de 15de eeuw zo'n ongemeen schitterende bladzijden heeft ingevuld, ging van meet af aan verloren.

Op de derde plaats vermelden we het feit dat onze gewesten willens nillens ingeschakeld werden in de dynastieke betrachtingen van vorstenhuizen voor wie de Nederlanden nog wel een koninginnestuk waren maar dan om ingezet te worden op het Europese schaakbord. Met Maximiliaan van Oostenrijk doen de Habsburgers hun intrede in onze geschiedenis. Deze aartshertog-gemaal, nadien voogd, wordt Rooms koning en Rooms keizer. Zijn zoon Filips de Schone erft de Spaanse troon, zijn kleinzoon Karel staat een wereldrijk te wachten.

De vooraanstaande edellieden en de Staten van de Nederlanden blijven de illusie van de nationale vorst koesteren. De verhouding tussen grensoverschrijdend dynastiek belang en eng particularisme is alvast het meest opvallende belangstellingspunt in de studie van deze periode. De Bourgondische staat als structuur wordt niet in vraag gesteld maar wel de manier waarop hij moet worden bestuurd. In feite willen onze gewesten en vooral dan Vlaanderen terug naar de toestand zoals die was ten tijde van Filips de Goede. Ze willen de door Karel de Stoute opgedrongen centralistische maatregelen en vooral de creatie van het Parlement van Mechelen ongedaan maken, ze willen de invloed van mensen die niet uit eigen bodem stammen weren, ze willen ruim gewestelijk zelfbestuur zonder het hertogelijk gezag als dusdanig in vraag te stellen.

Een opstand van Vlaanderen leidt tot het gevangen houden van Maximiliaan van Oostenrijk, de Roomse koning en voogd van de minderjarige aartshertog van de Nederlanden. Dit is toch wel een uniek feit. De gemaal van de natuurlijke vorstin en de vreemdeling die voogd is van de natuurlijke vorst zijn voor de tijdgenoten twee totaal verschillende personen.