Onderhavig werk is de vrucht van nagenoeg acht jaar opzoekingen, maar heeft toch niet de pretentie een zuiver wetenschappelijk werk te zijn. Het was in de eerste plaats de bedoeling een leesbare tekst te schrijven voor iedereen die belangstelling heeft voor de kusttram. Het aantal verwijzingen naar de bronnen werd beperkt gehouden, alhoewel, als het niet aangegeven wordt, meestal duidelijk ís uit de tekst welke bronnen werden aangeboord: de berichtgeving in «L’Echo d’Ostende», die gans de periode 1870-1940 bestrijkt, de gemeenteraadsverslagen in de «Bulletin communal ■ Gemeenteblad», die bijzonder interessant en gedetailleerd zijn vóór 1914, en de tientallen dossiers met briefwisseling en plannen van hetgeen nog rest van het archief van de laatste pachter van de kusttramlijnen: de S.E.L.V.O.P.

In het boek moest ik ook in sommige gevallen een beslissing nemen over het gebruik van sommige namen van plaatsen of gebouwen. Ik heb mij hierbij laten leiden door het spraakgebruik van de kustbewoners. Zo heb ik bewust gekozen voor ”de” Kursaal. Overal heb ik ook Den Haan geschreven omdat iedereen aan de kust zo spreekt, en ook naar analogie met Den Haag en Den Bosch. De onlangs ingevoerde opgedrongen benamingen Nieuwpoort-aan-Zee, Koksijde-aan-Zee ..., heb ik nergens willen gebruiken. Koksijde ligt aan de zee en ik geloof niet dat er een Koksijde bestaat dat niet aan de zee gelegen is. De benaming Koksijde duidt dus gans de gemeente aan. Als men nu onderscheid moet maken tussen de oude dorpskern en de nieuwe woonkern, die ontstaan is bij het badstrand, dan is het toch normaal dat ik gedaan heb wat iedereen aan de kust doet, en de termen Koksijde dorp en Koksijde bad heb gebruikt. Trouwens, in 1957 al werd door prof. Pauwels, opvolger van prof. Grootaers, uitdrukkelijk gesteld: Nieuwpoort bad is de enige officiële benaming en niet Nieuwpoort-aan-Zee. Iets heel anders is de benaming Heist-aan-Zee, die gans de vroegere gemeente Heist aanduidt, in tegenstelling met de andere gemeente Heist in de provincie Antwerpen, die dan aangeduid wordt met Heist-op-den-Berg.

Na deze toelichtingen rest mij nog een woord van dank.

Vooreerst dank ik de heer Omer Vilain, stadsbibliothecaris, en de heer Norbert Hostyn, archivaris, van de Stad Oostende, die mij menige nuttige wenken gaven, Ik wil hierin ook hun dienstvaardig personeel betrekken. Niets was hun teveel.

Vervolgens dank ik het gemeentebestuur van Middelkerke in de persoon van burgemeester Julien Desseyn, omdat hij mij de toelating gaf het gemeentelijk archief te raadplegen, dat mij bereidwillig ter hand gesteld werd door de heer Henri Dewulf.

Zonder de gewaardeerde hulp en aanmoedigingen van de heren Pierre De Meyer, Walter Weyts en andere mensen van de vereniging T.T.O. Noordzee, die mij spontaan hun persoonlijke documentatie over de kusttram belangloos ter beschikking hebben gesteld, zou het werk wellicht nooit tot stand gekomen zíjn.

Zeer nuttige gegevens heb ik mogen putten uit de talrijke publicaties over het openbaar vervoer in West-Vlaanderen van de heer Daniël De Volder, waarvoor ik hem bijzonder dankbaar ben.

Vele mensen hebben mij welwillend een onderhoud toegestaan om bepaalde lokale problemen te helpen oplossen en mij bijkomende documentatie te verschaffen: de heer André D’hont uit Knokke, de heren Bilé en Rouzeré uit Blankenberge, de heren Oscar Niville en André Maes uít en over De Panne en Adinkerke, de heer Julien Soetaert uit Westende, de heren Carlo en Ronny van Troosten-berghe uit Middelkerke, de heer A. Haghebaert uit Oostende.

Verder zijn er vele mensen die mij toegelaten hebben hun omvangrijke of hun geringe documentatie in te zien of ter beschikking te stellen: de heer Vital Suber uit Koksijde, de heer Wilfried Vilain uit De Panne, de heer Jean-Pierre Braems, de heer Danny Lannoy, de heer Jean Langlez uit Knokke, de heren Richard Verbanck en Camiel Geselle uit Bredene, de heer Raymond Dillen uit Oostende.

In het bijzonder ben ik die mensen dankbaar die mij hun speciale collectie over de Buurtspoorwegen hebben laten inzien: Erik Keutgens uit Berchem-Antwerpen, Paul De Backer uit Brussel en André Nys uit Oostende.

Ook de mensen van het museum Mupdofer in Brussel in de persoon van de heer Jean Schleich uit Frameries, wil ik danken en tevens ook geluk wensen voor het werk dat zij gedaan hebben en nog steeds verder doen om zoveel mogelijk materiaal en documenten te redden in verband met de tram (en ook met de trein), die anders onherroepelijk zouden verloren gegaan zíjn.

Heel in het bijzonder dank ik de heer Fernand Gevaert uit Bredene en de heer Fernand Devos uit Torhout, die vele uren tijd hebben willen besteden aan het tekenen van de figuren, die onmisbaar zijn om de tekst te illustreren en toe te lichten.

Nog veel meer materiaal had ik willen publiceren, maar de materiële mogelijkheden hebben mij vanzelf beperkingen opgelegd.